Phố biệt thự ở làng đồng nát

Xã Đô Thành, huyện Yên Thành (Nghệ An) xưa kia vốn là một vùng đất nghèo khó, giáp ranh với một số xã của huyện Diễn Châu. Cuộc sống người dân nơi đây chủ yếu dựa vào cây lúa. Thế nhưng do là vùng đất trũng, thường xuyên bị ngập úng nên mất mùa nhiều hơn được mùa, bà con cũng chẳng biết làm gì trước điều kiện khắc nghiệt của thiên tai.

Khó khăn là vậy nhưng người dân cũng không biết làm gì để thoát nghèo, thoát khổ. Ngoài làm ruộng thì họ không có một nghề phụ nào ổn định để làm trong thời gian nông nhàn.

Hình ảnh đầu tiên khi đến "làng đi Tây" là những chiếc xe ô tô cáu cạnh xuất hiện dày đặc trên đường làng

Trăn trở về tương lai của quê hương nếu không tìm cách thoát nghèo thì khó mà đổi vận được. Với ý nghĩ đó, nhiều đàn ông trong xã bắt đầu đi làm ăn xa mong tìm được nghề phù hợp để sau này về quê lập nghiệp.

“Thời đó gỗ rừng còn nhiều lắm, nhận thấy buôn gỗ là một nghề nhanh có tiền, đem lại thu nhập nên nhiều người trong làng bắt đầu rời quê ra đi. Có chuyến chúng tôi đi tận hơn một tuần mới về.

Trong quá trình đi buôn gỗ, nhận thấy nhiều sản phẩm thừa từ gỗ vứt bỏ đi thì phí nên anh em lại rủ nhau gom về đóng tủ, đóng bàn dùng trong sinh hoạt gia đình. Từ đó Đô Thành có thêm một nghề mới là nghề làm mộc. Cũng chính nghề này đã giúp bà con nơi đây thoát nghèo chứ nghề buôn gỗ vừa nguy hiểm lại dẽ mất tính mạng, ông Phan Đăng Thế, xóm trưởng xóm Đồng Thị, xã Đô Thành nhớ lại.

Và những căn nhà khang trang hiện ra khoe mẽ giàu có, trù phú ở làng quê Đô Thành

Từ khi có nghề, bà con nơi đây đua nhau mở xưởng. Cũng nhờ thời kỳ đó nghề mộc ở vùng này còn ít nên các sản phẩm mà họ làm ra đều được tiêu thụ ngay tức thì. Những năm đó xuống chợ Si (Diễn Châu), chợ Dinh (Yên Thành) và nhiều nơi khác đều thấy sự có mặt của các mặt hàng mộc “Made in Đô Thành”.

Nguyên liệu được lấy từ những sản phẩm thừa trong quá trình buôn gỗ để làm nên đem lại thu nhập khá. Đời sống bà con dần dần được nâng cao. Giờ đây Đô Thành không còn là độc canh cây lúa nữa mà việc làm của họ quanh năm không hết. Thời điểm đó, nhà nhà làm mộc, cả xóm, cả xã đều theo nghề mộc.

Nhìn những căn biệt thự thẳng lối, mọc như nấm, ít ai nghĩ đây chỉ là vùng quê lúa

Một thời gian sau, do thị trường biến đổi, nhiều làng nghề mộc mọc lên như nấm sau mưa nên giá cả, lời lãi không còn được như trước nữa. Bà con nơi đây bắt đầu bỏ dần nghề này. Cùng thời điểm đó, nhà nước mắt đầu mở cửa giao thương với các nước bên ngoài. Vốn nhanh nạy, nắm bắt kinh tế thị trường, thời cơ rất tốt, dân xã Đô Thành bắt đầu xuất ngoại kiếm tiền về xây dựng gia đình, quê hương.

Trở thành tỷ phú nhờ xuất ngoại

Khi trong nước dần trở nên khó làm ăn thì người dân nơi đây bắt đầu nghĩ đến việc ra ngước ngoài kiếm “cơm”. Đó là vào những năm cuối thập kỷ 80, đầu 90 của thế kỷ trước, các lao động ở Đô Thành bắt đầu đi xuất khẩu lao động sang các nước như Đức, Ba Lan, Anh, Úc… để tìm kiếm cơ hội làm ăn.

Lúc đầu toàn xã cũng chỉ có một vài người đi. Về sau những người đi đầu tiên sang đó thấy làm ăn được nên lại về kéo anh em, bà con xuất ngoại kiếm tiền. Cứ thế, lượng người đi Tây ngày một tăng lên.

Thời kỳ bấy giờ đi xuất khẩu lao động còn dễ nên cứ thấy làm ăn được là họ lại ồ ạt kéo nhau sang đó. Chính nhờ hướng đi này mà người dân nơi đây đã đổi thay một cách chóng mặt.

Biệt thự tiền tỷ của ông Nguyễn Đức Hòe

Sau một thời gian cật lực làm việc bên xứ người họ lại tự hào đem số tiền mà mình đổ mồ hôi nước mắt làm được về trang trải cuộc sống cho gia đình, sắm sang đồ dùng, xây dựng nhà cửa khang trang. Chính từ đó mà những ngôi biệt thự cao tầng bắt đầu mọc lên ào ạt như nấm sau mưa.

Nói về sự phồn thịnh, giàu có của Đô Thành nhờ xuất khẩu lao động có người tếu vui: “Cứ sau một đêm ngủ dậy là thấy làng xóm lại khác, một số ngôi biệt thự cao ngạo nghễ mọc lên từ lúc nào không hay”. Quả thật, làng Đô Thành đã thay da đổi thịt một cách chóng mặt.

“Ở làng này nhà có hai, ba thậm chí bốn, năm người đi Tây là chuyện bình thường. Cứ anh sang làm bên đó thấy có tiền là kéo em sang, rồi bác kéo cháu, cha kéo con… cứ thế họ đua nhau đi xuất ngoại”, Ông Thế, xóm trưởng xóm Đông Thị nói như thế với tôi rồi kể cho nghe một loạt các hộ được xem là tỷ phú nhờ xuất ngoại, nào là hộ anh Nguyễn Giảng, hộ anh Hà Văn Khánh, hộ anh Lê Xuân Viên, hộ anh Võ Văn Thiện… .

Ở Đô Thành, mỗi nhà đều có một người dân đi xuất khẩu lao động và những căn nhà tiền tỷ này là do con cháu gửi về xây dựng

Còn Bác Trần Văn Bính, xóm trưởng xóm Phú Vinh thì cho hay: “Toàn xóm có 284 hộ, gần 800 lao động; thời điểm làng có số người đi xuất khẩu lao đông cao nhất lên đến hơn 200 người. Nhờ nguồn lao động này mà xóm trở nên trù phú, giàu có, đời sống bà con, cơ sở vật chất hạ tầng được nâng lên rõ rệt”.

Chính gia đình bác Bính cũng nhờ có 3 người con đi xuất khẩu lao động nên mới xây dựng được cơ ngơi khang trang như thế. Bác Bính cho biết, con bác đi xuất khẩu được hơn mười năm nay, nhờ ơn trời sang đó làm ăn thuận lợi nên cũng thường xuyên có tiền gửi về cho gia đình. Hiện bác đã cất được một biệt thự vào loại tầm cỡ trong làng và sắm nhiều vật dụng, nội thất trong nhà đắt tiền.

Chúng tôi được bác Bính dẫn tới nhà ông Nguyễn Đức Hòe, trú cùng xóm. Ông Hòe có tới 3 người con trai, một gái và một cô con dâu đang làm ăn bên Đức. Bước vào căn biệt thự của gia đình ông Hòe mà chúng tôi cũng cảm thấy choáng với sự đồ sộ của nó. Có lẽ ở các thành phố lớn cũng khó tìm được căn nào có giá trị như nhà của ông. Với lối thiết kế phương tây cổ độc đáo, đây được xem là căn nhà khủng nhất vùng đất này với giá xây dựng lên đến hàng chục tỷ đồng từ năm 2004.

Ông Hòe tâm sự trước đây gia đình ông cũng nghèo lắm, nhưng từ khi nhà nước có chính sách mở cửa, các con của ông được tạo điều kiện đi xuất khẩu lao động. Lúc đầu là người anh đi, khi ổn định thì đưa em sang. Lần lượt như thế, hiện tại ông có 4 cậu con trai thì ba cậu đang sống bên Tây. Ở làng này, gia đình ông Hòe là một trong những hộ tỷ phú của làng với tổng giá trị không tiết lộ nhưng sẽ không kém cạnh với những đại gia thành phố, mặc dù ở thôn quê.

Ngoài gia đình ông Hòe thì còn rất nhiều gia đình khác có 3 đến 4 người con đi xuất khẩu lao động như gia đình ông Nguyễn Đức Hải là một ví dụ. Ông Hải có 2 con trai, 1 con gái và 1 con dâu đang ở bên Đức. Ông cũng là một trong những gia đình được liệt vào danh sách đại gia khủng ở vùng Đô Thành này.

Những năm gần đây, thị trường Lào làm ăn dễ dàng nên một bộ phận lao động ở Đô Thành bắt đầu sang đây tìm kiếm cơ hội làm giàu, đặc biệt là thế hệ trẻ. Một khu làng Việt kiều Lào với những công ty, doanh nghiệp được dựng lên bên bờ kênh Vực Bách, trở thành một trong những xóm tỷ phú của xã Đô Thành.

Giờ về Đô Thành, nếu nhìn biệt thự tiền tỷ, xe hơi hạng sang mà thốt lên ngạc nhiên thì “xưa như trái đất”. Bởi biệt thự, xe con bóng loáng được người dân ở đây xem như là một nhu cầu bình thường trong cuộc sống thường ngày mà thôi.

Đường vào xã Diễn Tháp

Phố biệt thự ở... “làng đồng nát”

Trước kia người ta vẫn quen gọi Diễn Tháp (Diễn Châu, Nghệ An) với cái tên làng đồng nát. Nhưng giờ đây với những ngôi biệt thự tiền tỷ mọc san sát nhau thì người ta lại biết đến Diễn Tháp nhiều hơn dưới cái tên “phố biệt thự”.

Trước kia người dân Xứ Nghệ vẫn biết đến xã Diễn Tháp (Diễn Châu, Nghệ An) dưới cái tên làng đồng nát, bởi vì ở đây cả làng đi buôn đồng nát mưu sinh.

Là một xã thuần nông, đất chật người đông, mỗi hộ gia đình chỉ có vài ba sào ruộng khoán mà quanh năm nước lại ngập nên ngoài làm ruộng người dân nơi đây phải bươn chải khắp nơi mưu sinh. Đa phần họ đi khắp làng trên xóm giới của xứ Nghệ thu mua phế liệu, kiếm sống qua ngày và cũng để phục vụ cho nghề đúc đồng truyền thống trong xã.

Những năm của thập niên 90, thế kỷ XX trở về trước, Diễn Tháp được xem là một trong những xã nghèo nhất huyện Diễn Châu, thu nhập bình quân đầu người rất thấp, đời sống nhân dân vô cùng khó khăn.

Người dân Diễn Tháp vẫn còn nhớ như in ký ức của cái nghèo nơi đây. “Lúc đó ở Diễn Tháp nhà nhà đi buôn đồng nát, người người đi buôn đồng nát. Chúng tôi mua đủ thứ mà xã hội thải ra, từ đồng nhôm, rồi dép nhựa hư (hỏng), lông gà… cả ngày cũng chỉ kiếm được mươi, dăm nghìn (5 - 10 000đ), dè xẻn chỉ đủ ăn trong ngày thôi. Khi đó mấy đứa con tôi một buổi đi học, một buổi đi khắp nơi thu mua đồng nát cho bố mẹ, kiếm tiền đóng học phí. Cả năm cũng không dám sắm cho con bộ quần áo mới, khổ lắm”, ông Hồ Xuân Bắc, một người dân từng sống trong thời khốn khó chia sẻ.

Khi đó người ta gọi dân Diễn Tháp là “dân đồng nát”, chi tiêu hà tiện, lúc nào cũng rong ruổi trên chiếc xe đạp cà tàng, thu lượm phế liệu.

Không cam chịu đầu hàng trước cái nghèo, người dân nơi đây luôn cố gắng vươn lên, tìm đủ mọi cách để khắc phục khó khăn, cải thiện cuộc sống.

Khi phế liệu trong nước dần cạn kiệt, có được thông tin giá phế liệu ở nước bạn Lào vô cùng thấp, người dân Diễn Tháp ồ ạt kéo nhau sang Lào thu mua và đưa những sản phẩm dân dụng tái chế sang trao đổi buôn bán.

Mới đầu chỉ là những hộ nhỏ lẻ, thu mua rồi gửi hàng về bằng xe khách. Sau có những hộ mua ô tô riêng chở về, hoặc tập kết tại những bãi thu mua lớn bên nước bạn rồi chuyển về nước. Có những người được mệnh danh là ông trùm phế liệu trên nước bạn Lào.

Ở đây, hình ảnh những căn biệt thự không còn là quá xa lạ với người dân

Phế liệu sau khi thu mua được chuyển về nước phân loại, tái chế rồi đưa trở lại Lào bán. Cứ như vậy, những chuyến xe như những con thoi chạy sang Lào rồi về nước, mang lại nguồn thu nhập không nhỏ cho người dân Diễn Tháp.

Khi đã có được số vốn ổn định, người dân nơi đây bắt đầu đua nhau xây nhà, sắm xe. Từ năm 2.000 những căn biệt thự hàng tỷ đồng thi nhau mọc lên như nấm sau mưa. Diễn Tháp bắt đầu thay da đổi thịt, như khoác lên mình một chiếc áo choàng lộng lẫy, sang trọng.

Xã Diễn Tháp hiện có hàng trăm hộ giàu, trên 500 ô tô các loại. Trong đó có không ít chiếc xế hộp giá hàng tỷ đồng.

Những căn biệt thự được hoàn thiện có đóng góp từ nghề đồng nát

Những căn biệt thự vừa hoàn thiện

Sự phồn thịnh của làng quê Diễn Tháp thể hiện trên những ngôi nhà cao tầng mọc lên như nấm

Nếu như chỉ nhìn qua ảnh không ai có thể tin nổi đây là cảnh ở một vùng quê, mà nghĩ ngay tới một khu phố hạng sang ở thành phố. Và sẽ không ai tin nổi khi những căn biệt thự tiền tỷ này được xây lên từ “đồng nát”. Và chủ nhân của chúng là những ông trùm phế liệu.

Hãy cùng ngắm nhìn khu phố biệt thự hạng sang trên làng đồng nát: